

İKAMET İZNİ
İkamet izni, yabancı kişilere Türkiye içerisinde belirli bir süre boyunca ve belirli bir yerde yaşama hakkı sağlayan belgedir. Ülkemizde "vize süresinden ya da vize muafiyetinin tanıdığı süreden ya da 90 günden" daha fazla kalacak olan yabancı ülke vatandaşları "İkamet (oturma) izni" almak zorundadır.
UTİKA, ikamet izni ile ilgili sürecin her aşamasında sağlıklı ve etkin DANIŞMANLIK hizmeti vermektedir.

GENEL BİLGİ
İKAMET İZNİ BAŞVURUSU NASIL YAPILIR
Bu izin ile ilgili başvurular yabancı ülke vatandaşı tarafından, E-ikamet portalı üzerinden yapılır. Başvurusunu tamamlayan yabancılar, sistem üzerinden alacakları randevu gününde ikamet edecekleri il/ilçe göç idaresi müdürlüğünde hazır bulunmak zorundadır. geçerli mazereti bulunmaksızın, randevularına gitmeyen yabancılar başvuruda bulunmamış sayılır. Yönetim, geçerli mazeretin her türlü belge ve bilgiyi talep edebilir. (Yabancının vatandaşı bulunduğu ya da yasal olarak bulunduğu ülkedeki konsolosluklarda başvuruda bulunabilmesi için çalışmalar sonuçlanmak üzeredir)
İKAMET İZNİNİN UZATILMASI BAŞVURUSU NASIL YAPILIR
İkamet izninin uzatılmasında da süreç aynı şekilde işlemektedir. İstisnai olarak Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Bursa, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Mersin, Samsun, Şanlıurfa, ve Tekirdağ illerinde yaşayan yabancılara randevu almak yerine, belgelerini (uzatma başvurusunu izleyen 5 gün içinde) İl Göç İdaresi Müdürlüğüne posta ile gönderme olanağı tanınmıştır. Uzatma başvurusu ikamet izni süresinin son 60 günü içinde yapılmalıdır. Daha önce verilen bilgi ve belgelerin farklı olması halinde uzatma başvurusu reddedilir.
ÇALIŞMA İZNİ ALINMIŞ İSE AYRICA İKAMET İZNİ ALINMASI GEREKİR Mİ ?
Çalışma izni ikamet izni yerine geçmektedir. Yabancı, çalışma izni süresi kadar ikamet etme hakkı kazanır.
İKAMET BAŞVURUSUNDA BULUNAN YABANCILARDAN İSTENEN BELGELER
1. İkamet İzni Başvuru Formu (Yabancı veya yasal temsilcisi-vekili) tarafından imzalanmalıdır.
2. Pasaport (veya yerine geçen belge) aslı
3. Pasaporttaki (veya yerine geçen belgedeki) "kimlik bilgileri ve fotoğrafın bulunduğu sayfa ile işlem gören sayfaların" fotokopileri.
4. Son 6 ay içinde çekilmiş, beyaz fonlu, renkli, 4 adet biyometrik fotoğraf. (Bu özellikleri taşımayan fotoğraflar ile ikamet izni düzenlenmez !)
DESTEKLEYİCİ BELGELER (Başvuru sırasında gerekebileceğinden, hazır edilmiş olmalıdır)
1. Mültecinin ve ikincil koruma statüsündeki refakatindekilerin pasaport (veya yerine geçen belge) asılları.
2. Mültecinin ve ikincil koruma statüsündeki refakatindekilerin Pasaportundaki (veya yerine geçen belgedeki) "kimlik bilgileri ve fotoğrafın bulunduğu sayfa ile işlem gören sayfaların" fotokopileri.
3. T.C. Vatandaşı ise Nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi
4. T.C. Vatandaşı değil ise ikamet/çalışma izni belgesinin, mavi kartlı ise mavi kart belgesinin, mülteci veya ikincil koruma statüsü
sahibi kişilerin kimlik belgesinin aslı ve fotokopisi
5. Kalınacak süre için yeterli ve düzenli maddi olanaklara sahip olunduğuna dair onaylı, imzalı ya da E-imzalı belge.
6. Bütün aile bireylerini kapsayan ve talep edilen ikamet süresinden az olmayan) geçerli sağlık sigortası.
Aşağıdaki belgelerden herhangi biri geçerli sağlık sigortası hükmündedir :
> İkili sosyal güvenlik sözleşmeleri kapsamında Türkiye'de sağlık hizmetlerinden yararlanıldığına dair il SGK birimlerinden alınan
imzalı - kaşeli veya e-imzalı belge.
> SGK'dan alınmış imzalı ve kaşeli ya da e-imzalı provizyon belgesi (SGK'dan getirilecek olan provizyon belgeleri hem
destekleyici hem aile bireylerini kapsayacak biçimde olmalıdır.
> SGK'ya, genel sağlık sigortalısı olmak için yapılan başvuruya dair imzalı ve kaşeli ya da E-imzalı belge.
> Özel Sağlık Sigortası (Poliçede, "Bu poliçe 06.06.2014 tarihli ve 9 sayılı ikamet izni taleplerinde yaptırılacak özel sağlık
sigortalarına ilişkin genelgede belirlenen asgari teminat yapısını kapsamaktadır." ibaresi yer almalıdır. Başvuru sırasında,
sigorta poliçesinin imzalı ve kaşeli ya da E-imzalı asıl nüshası ibraz edilmelidir. (Uzatma başvurularında bu poliçenin bir
örneğinin sunulması yeterlidir).
7. Adli sicil kaydı.
a)Yabancı son 5 yıldır Türkiye'de ikamet ediyor ise Türk Adli Sicil Makamından (İmzalı ve mühürlü ya da E-İmzalı) alabilir.
b) Türkiye'de 5 yıldan daha az bir süre ikamet etmiş yabancılar kendi ülkesindeki adli sicil makamından (Türkiye'deki ikamet
izni başvurusundan en az 3 ay önce talepte bulunarak) almalı, noter onaylı Türkçe tercümesini yaptırmalı ve Opostille
şerhini de işletmelidirler.
8. Adres Kayıt Sistemine kayıtlı olduğunu gösteren belge (İl veya ilçe Nüfus Müdürlüklerinden imzalı ve kaşeli ya da E-imzalı olarak
alınacaktır).
ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR
a) Yabancı, kiralık bir konutta kalmakta ise kira sözleşmesinin noter onaylı bir örneğini de başvuru belgelerine eklemelidir.
b) Yabancı, otel, hotel, motel, pansiyon vb bir tesisde kalmakta ise bu tesisten alacağı belge aslını da başvuru evrakına eklemelidir.
c) Yabancı, öğrenci yurdunda kalmakta ise, yurtta kaldığını gösterir imzalı ve mühürlü ya da E-imzalı bir belgeyi başvuru evrakına
eklemelidir.
d) Yabancı, akrabası olmayan bir kişinin yanında kalacak ise, bu kişinin (ve evli ise eşinin) noter onaylı taahhüdü gerekir.
Üçüncü kişilerin yanında çalışma - çalıştırılma amaçlı konaklamaların saptanması halinde yabancıya ve işverenine idari para
cezası uygulanmakta ve seyahat vb giderleri işverene yükletilmek üzere yabancı hakkında sınır dışı işlemi yapılmaktadır.
e) Çocuklar için pasaport (veya yerine geçen belge) ya da ulusal kimlik kartlarından annesi ve babası saptanamıyor ise, doğum
belgesi istenilmektedir.
Anne veya babadan birinin hazır olmaması halinde onaylı muvafakat beyanı, ölü olması halinde ölüm belgesinin ibrazı gerekir.
Anne ve baba boşanmış ise, çocuğun velayetinin belgelendirilmesi gerekir. Bu belgeler Türk makamlarından alınmış ise imzalı
ve mühürlü ya da E-imzalı olmalıdır. Belge yurt dışından temin edilmiş ise noter onaylı Türkçe Tercümesi ve apostille şerhi
bulunması zorunludur.
f) Reşit olmayan (18 yaşını doldurmamış) kimseler - çocuklar için, anne ve babasının veya yasal temsilcisinin muvafakatnamesi
(ve bu muvafakatnamede belirtilmek koşulu ile Türkiye'deki gerçek ya da tüzel kişiler tarafından verilmiş taahhütname)
aranmaktadır.
g) Evlilik çüzdanı aslı (veya evli olduğunu kanıtlayan belgenin ilk 3 sayfasının onaylı fotokopisi)
Türkiye'deki il ya da ilçe nüfus müdürlüklerinden alınmış ise ise imzalı ve mühürlü veya E-imzalı, Yurt dışından temin edilmiş ise
Noter onaylı Türkçe tercümesi ve apostille şerhi gerekmektedir.
h) Geçiş başvurularında önceki ikamet izni belgesinin aslının ibrazı, fotokopisinin başvuruya eklenmesi gerekir.
i) Yabancı uyruklu kişi, Türkiye ile APOSTİLLE anlaşmasına taraf olmayan bir ülkenin vatandaşı ise, adli sicil belgesinin ve anne ve
babası boşanmış çocuğun velayetinin kime ait olduğunun, yabancı ülkedeki Türk Makamlarınca (Türk Konsolosluğu veya
yetkilendirilmiş makam) veya Türk Dışişleri Bakanlığı'nca onaylanması gerekmektedir.
İKAMET İZNİ ÇEŞİTLERİ
(A) KISA DÖNEM İKAMET İZNİ
(B) AİLE İKAMET İZNİ
(C) ÖĞRENCİ İKAMET İZNİ
(D) UZUN DÖNEM İKAMET İZNİ
(E) İNSANİ İKAMET İZNİ
(F) İNSAN TİCARETİ MAĞDURU İKAMET İZNİ .
(A) KISA DÖNEM İKAMET İZNİ
6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 31 - 33'üncü maddelerinde ve bu
kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmeliğin 27 - 29'uncu maddelerinde düzenlenmiştir.
Kısa dönem ikamet izni (aşağıda 13 - 14. maddelerdeki durumlar hariç) her defasında en fazla
2 yıl için verilebilir. Başvurularda, Kanunun 32'nci maddesinde yer alan aşağıdaki şartlar aranır :
> Yabancılar Kanunu m. 7 kapsamına girmemek.
> Türkiye'de kalacağı adres bilgilerini vermek
> Genel sağlık ve güvenlik standartlarına uygun barınma şartlarına sahip olmak
> Türkiye'de kalma amacı ile ilgili destekleyici bilgi ve belgeleri ibraz etmek.
> İstenilmesi halinde vatandaşı olduğu ya da yasal olarak ikamet ettiği ülke makamlarınca
düzenlenmiş adli sicil kaydını ibraz etmek.
Aşağıdaki durumlarda, yabancılara kısa dönem ikamet izni verilir :
1. TÜRKİYE'YE BİLİMSEL ARAŞTIRMA AMACIYLA GELECEK YABANCILAR
Bu amaçla ikamet izni talebinde bulunan yabancıların, öncelikle Türkiye Cumhuriyeti'nin yurtdışı temsilciliklerinden bilimsel
amaçlı vize almaları zorunludur.
Bilimsel araştırmanın izne tabi olması halinde, bilimsel araştırma konusu ile ilgili kurum ya da kuruluşlardan (ilgili bakanlıklar,
bağlı kuruluşları ya da üniversitelerden) izin belgesi almış olmaları gerekir.
Bilimsel araştırmanın izne tabi olmaması halinde araştırma konusuna ilişkin beyan yeterli sayılmaktadır.
2. TÜRKİYE'DE TAŞINMAZ MALI BULUNAN YABANCILAR
Türkiye'de taşınmaz malı bulunan yabancıların ikamet izni talebinde bulunabilmeleri için, bu taşınmaz konut olması ve konut
amaçlı olarak kullanılması gerekir. Bu konut üzerinde paylı veya elbirliği halinde mülkiyet hakkına sahip olan aile üyeleri de
(başvuru sahibinin eşi, ergn olmayan çocuğu, ergin ve bağımlı çocuğu) ikamet izni başvurusunda bulunabilirler.
3. TİCARİ BAĞLANTI YAPACAK veya İŞ KURACAK YABANCILAR
Ticari bağlantı ya da iş kuracak yabancıların 3 ayın üzerinde ikamet izni talep etmesi halinde, yabancıdan temas kuracağı
gerçek ya da tüzel kişinin davet mektubu v.b. belge-ler istenebilir.
4. HİZMETİÇİ EĞİTİM PROGRAMINA KATILACAK YABANCILAR
Bu amaçla verilecek ikamet izni hizmetiçi eğitim verecek kurum ya da kuruluşun sunduğu eğitimin içeriği, süresi ile yerine
ilişkin bilgi ve belgelere dayalı olarak, program süresine eşit olarak düzenlenmektedir.
5. T.C.'NİN TARAF OLDUĞU ANLAŞMALAR ya da ÖĞRENCİ DEĞİŞİM PROGRAMI ÇERÇEVESİNDE İKAMET İZNİ VERİLMESİ
Bu amaçla ikamet izni talep eden yabancıların ilgili kurumdan alacakları bilgi ve belgeleri sunması gerekir. Verilecek ikamet
izni süresi, programın veya amaçlanan uygulamanın süresini geçemez. Erasmus, Mevlana, Farabi.. v.b. öğrenci değişim
programları kapsamında gelen ve ilk kayıt tarihinden itibaren 3 ay içinde genel sağlık sigortalısı olmak için talepte bulunmuş
olan öğrencilerden, ayrıca sağlık sigortası istenmez. Kayıt tarihinden itibaren 3 ay içinde başvuruda bulunmayan öğrenciler
genel sağlık sigortası yaptırma haklarını kaybederler ve kendilerinden özel sağlık sigortası yaptırmaları istenir.
6. TURİZM AMAÇLI KALACAK YABANCILAR
Turizm amacıyla uzun süre kalacak olup ikamet izni talebinde bulunan yabancıların seyahat planlarına ilişkin beyanları
(Türkiye'de nerelerde, ne zaman ve ne kadar süreyle kalacakları ) değerlendirilir. Gerekli görülmesi halinde belge ve ek
bilgi sunmaları istenebilir.
7. TÜRKİYE'DE TEDAVİ GÖRECEK YABANCILAR
T.C. Sağlık Bakanlığı kriterlerine göre kamu sağlığını tehdit eder nitelikte olmayan bir hastalığının tedavisi için Türkiye'de
kalmak isteyen yabancılara, tedavi süresin uygun bir süre boyunca ikamet izni verilmektedir.
Tedavi amacıyla Türkiye'ye gelen yabancının kamu ya da özel hastaneye kabul edildiğini belgelemesi gerekir. Tedavi
giderlerinin tamamını ödediğini belgeleyen yabancıdan sağlık sigortası yaptırması istenmez.
Tedavisi süresince konaklama, iaşe veya sağlık giderleri ilgili kamu kuruluşlarınca karşılanmakta olan yabancılardan (maddi
olanaklarının elvermemesi halinde) sağlık sigortası yaptırmaları koşulu aranmaz.
Gerektiğinde ilgili hastaneden yabancının tedavisine ilişkin bilgi ve belgeler istenebilir.
Sağlık İşbirliği anlaşmaları kapsamında ülkemize tedavi amacıyla gelen yabancıların refakatilerinin ikamet izni işlemleri
(anlaşmada refakatçilere ilişkin özel bir hüküm yer almamakta ise) genel hükümlere göre yürütülür.
3359 Sayılı sağlık Hizmetleri Temel Kanunu'nun Ek 14'üncü maddesine göre, ülkemize gelen yabancıların 2 (dahil) kişiye kadar
olan refakatçilerinden, ikamet izni başvurusunda bulunduklarındageçerli sağlık sigortası şartı aranmaz.
8. ADLİ veya İDARİ MAKAMLARIN TALEP veya KARARLARINA BAĞLI OLARAK TÜRKİYE'DE KALMASI GEREKEN YABANCILAR
Bu durumdaki yabancıların ikamet izni süreleri karar ya da talepte belirtilen süre dikkate alınarak düzenlenir. :
9. AİLE İKAMET İZNİ KOŞULLARINI YİTİRMELERİ NEDENİYLE KISA DÖNEM İKAMET İZNİNE TABİ TUTULACAK YABANCILAR
En az 3 yıl ikamet izni ile Türkiye'de kalmış yabancılardan 18 yaşını tamamlamış olanlar, Türk vatandaşı ile evli iken 3 yıl aile
ikamet izni ile Türkiye''de kaldıktan sonra boşanmış olan yabancılar (aile içi şiddet nedeni ile mağdur olduğunu mahkeme
kararı ile kanıt edenler için 3 yıllık süre koşulu aranmaz) ve destekleyici ile bu durumdaki bir kişiye bağlı olarak ikamet izni
almış bulunanlar kısa dönem ikamet izni başvurusunda bulunabilirler.
10. TÜRKÇE ÖĞRENME KURSLARINA KATILACAK OLAN YABANCILAR
Milli Eğitim Bakanlığından onaylı Türkçe Dil Kursu vermeye yetkili bir kuruma kayıt yaptıran ve bu amaçla ikamet izni
talebinde bulunan yabancıya en fazle 2 kez ikamet izni verilebilir. Kurs süresi bir yıldan az ise ikamet izni süresi kurs süresini
geçemez. Kurum, Türkçe öğrenim amacıyla kayıt yaptıran yabancının kursa başlama ve devam durumunu İl Milli Eğitim
Müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdür.
11. KAMU KURUMLARI ARACILIĞIYLA TÜRKİYE'DE EĞİTİM, ARAŞTIRMA STAJ vb KURSLARA KATILACAK OLAN YABANCILAR
Bu amaçla verilecek ikamet izni süresi bir yılı geçemez. Barınma, iaşe veya sağlığa ilişkin giderleri ilgili kamu rurumlarınca
karşılanan yabancılardan maddi imkanlarının tespiti ve geçerli sağlık sigortası yaptırmış olması koşulu aranmaz. Gerektiğinde
ilgili kurumlardan bilgi ve belge istenebilir.
12. TÜRKİYE'DE YÜKSEK ÖĞRENİMİNİ TAMAMLAYAN, MEZUNİYET TARİHİNDEN İTİBAREN 6 AY İÇİNDE BAŞVURAN YABANCILAR
Bu durumdaki yabancılara, başvuruları halinde en fazla 1 yıl süre ile ikamet izni verilebilmektedir. .
13. TÜRKİYE'DE BAKANLAR KURULUNCA BELİRLENEN TUTAR ve KAPSAMDA YATIRIM YAPACAK YABANCI, EŞİ, KENDİSİNİN ya da
EŞİNİN ERGİN OLMAYAN ya da BAĞIMLI ÇOCUĞU
Bu amaçla ikamet izni talebinde bulunan yabancılara en fazla 5'er yıllık sürelerle ikamet izni düzenlenebilir.
6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu'nun, 6458 Sayılı Kanun'da yarattığı değişiklik sonucu, ülke ekonomisine katkı
sağlayacak nitelikli yabancıların teşvik edilmesi ve yabancılara ikamet izni işlemlerinde kolaylık sağlanması amaçlanmıştır.
14. KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ VATANDAŞI YABANCILAR
K.K.T.C. vatandaşlarından ikamet izni talebinde bulunanlara en fazla 5'er yıllık sürelerle ikamet izni düzenlenebilmektedir.
15. KISA DÖNEM İKAMET İZNİ RED, İPTAL YA DA UZATILMAMA NEDENLERİ
> Kısa dönem ikamet izni için aranan şartlardan birinin ya da birkacının yerine getirilmemesi ya da ortadan kalkması > İkamet izninin veriliş amacı dışında kullanıldığının tespit edilmesi
> Yabancı hakkında geçerli sınır dışı etme ya da ülkeye giriş yasağı kararının bulunması
> Yurtdışında kalış süresi bakımından ihlale düşülmesi
(B) AİLE İKAMET İZNİ
6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 34 - 37'inci maddelerinde
ve bu kanunun uygulama yönetmeliğinin 30 - 34'üncü maddelerinde düzenlenmiştir.
1. AİLE İKAMET İZNİ VERİLMESİNE İLİŞKİN ŞARTLAR NELERDİR ?
Aile ikamet izni, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu m. 35'de belirtilen (aşağıdaki) koşulları taşıyan yabancılara verilir.
> Destekleyicide aranan şartları karşılamak (Destekleyicinin tüm aile fertlerini kapsayan geçerli sağlık sigortası, fert başına asgari
ücretin üçte birinden az olmamak kaydıyla aylık gelire sahip olması, son beş yıl içinde aile düzenine karşı suç işlememiş
olduğunu adli sicil kaydıyla belgelemesi, en az bir yıl Türkiye'de ikamet etmesi ve adres sisteminde kaydının yer alması)
> Destekleyicinin yanında kalmak üzere aile ikamet izni talebinde bulunanlarda aranan şartları karşılamak, (Ülkemizde kalış
amacıyla ilgili destekleyici bilgi ve belgeleri ibraz etmesi, belirtilen kişilerle birlikte yaşadığını veya yaşama niyetini taşıdığını
ortaya koyması, eşlerin on sekiz yaşını doldurmuş olması, anılan kanınun 7'nici maddesi kapsamına girmemesi, evliliğin aile
ikamet izni almak amacıyla yapılmamış olması)
2. AİLE İKAMET İZNİ VERİLEBİLECEK YABANCILAR KİMLERDİR ?
Türk vatandaşlarının, 5901 Sayılı Kanunun 28'inci maddesi kapsamında olanların ya da ikamet izinlerinden birine sahip olan
yabancılar ile mültecilerin ve ikincil koruma statüsü sahiplerinin,
> Yabancı eşine,
> Kendisinin veya eşinin ergin olmayan yaancı çocuğuna,
> Kendisinin veya eşinin velayeti altındaki yabancı çocuğuna,
aile ikamet izni düzenlenebilir.
Aile ikamet izni talebinde bulunan yabancının birden fazla eşi olması halinde eşlerden yalnızca birine aile ikamet izni
düzenlenebilir. Ancak, yabancının çocuklarının tümüne aile ikamet izni verilebilir.
Çocuklar için aile ikamet izni taleplerinde, yurtdışında yaşayan (ortak velayete sahip) anne veya babanın da muvafakati gerekir.
Aile ikamet izni alınmış çocuklar, ayrıca öğrenci ikamet izni almaları gerekmeksizin ilk ve ortaöğretim kurumlarında 18 yaşına
kadar eğitim hakkından yararlanabilirler.
3. AİLE İKAMET İZNİ OLAN YABANCILAR, HANGİ HALLERDE KISA DÖNEM İKAMET İZNİ TALEP EDEBİLİR ?
> Boşanma durumunda, Türk vatandaşı ile evli olup en az üç yıl aile ikamet izni ile ülkede kalmış olan yabancılar, (Aile içi şiddet
mağduru olduğunu mahkeme kararı ile belgeleyen yabancılara 3 yıllık aile ikamet izni süresi aranmaksızın kısa dönem ikamet
izni verilebilir)
> Destekleyicinin ölmesi durumunda, destekleyiciye bğlı aile ikamet izniyle ülkemizde kalan yabancılar,
> Ülkemizde en az üç yıl aile ikamet izniyle kalmış yabancı çocukların on sekiz yaşını doldurmuş olanları.
4. AİLE İKAMET İZNİ KAÇ YILLIK SÜRELERLE DÜZENLENEBİLİR ?
Aile ikamet izni, her defasında üç yılı aşmayacak şekilde düzenlenebilir.
Aile ikamet izninin süresi hiçbir şekilde destekleyicinin ikamet izni süresini aşamaz.
5. AİLE İKAMET İZNİ RED, İPTAL YA DA UZATILMAMA NEDENLERİ
> Aile ikamet izni için aranan şartlardan birinin ya da birkaçının yerine getirilmemesi ya da ortadan kalkması ,
> Aile ikamet izninin veriliş amacı dışında kullanıldığının tespit edilmesi,
> Yabancı hakkında geçerli sınır dışı etme ya da ülkeye giriş yasağı kararının bulunması,
hallerinde aile ikamet izni verilmez, verilmiş ise iptal edilir, süresi dolmuş izinler uzatılmaz.
(C) ÖĞRENCİ İKAMET İZNİ
6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 38 - 41'inci maddelerinde
ve bu kanunun uygulama yönetmeliğinin 35 - 39'uncu maddelerinde düzenlenmiştir.
1. ÖĞRENCİ İKAMET İZNİ VERİLMESİNE İLİŞKİN ŞARTLAR NELERDİR ?
Öğrenci ikamet izni, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu m. 39'de belirtilen (aşağıdaki) koşulları taşıyan yabancılara verilir.
> Kanunun 38'inci maddesi gereği, Türkiye'de kalış amacıyla ilgili destekleyici bilgi ve belgeleri ibraz etmek.
> Kanunun 7'inci maddesi kapsamına girmemek
> Türkiye'de ikamet edeceği adrese ilişkin bilgileri vermek.
2. ÖĞRENCİ İKAMET İZNİ VERİLEBİLECEK YABANCILAR KİMLERDİR ?
Aile ikamet izni bulunmayan ilk ve ortaderecede öğrenim görecek olan yabancılar 18 yaşına kadar ikamet izni almasına gerek
kalmadan eğitimlerine devam edebilirler. (18 yaşını doldurmuş ve orta öğretim düzeyinde eğitim almakta olan öğrencilerin
ikamet izni alması gerekir).
Ülkemizde bir yüksek öğretim kurumunda ön lisans, lisans, yükek lisans, doktora, Tıpta Uzmanlık Eğitimi (TUS), Diş
Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi (DUS) seviyelerinde eğitim görecek yabancılara öğrenci ikamet izni düzenlenir.
Öğrenci ikamet izni, öğrencinin yalnızca eş ve çocuklarına aile ikamet izni başvurularında destekleycici olmak hakkı
vermekte, diğer yakınlarına (ikamet izni almaları konusunda) hiçbir hak sağlamamaktadır.
4. ÖĞRENCİ İKAMET İZNİ KAÇ YILLIK SÜRELERLE DÜZENLENEBİLİR ?
Yabancı öğrencinin öğrenim süresi bir yıldan kısa ise öğrenci ikamet izninin süresi öğrenim süresini aşamaz.
Kamu kurum ve kuruluşları aracılığıyla gelerek Türkiye'de öğrenim görmek üzere kamu kurum ve kuruluşları aracılığıyla gelen
yabancılara öğrenim süresince ikamet izni verilebilir.
Bakımı ve masrafları gerçek ya da tüzel kişi tarafından üstlenilen ilk ve orta derecede öğrenim görecek yabancılara, velilerinin
ya da yasal temsilcilerinin mavufakatiyle öğrenimleri boyuncu birer yıllık sürelerle öğrenci ikamet izni verilebilir ve uzatılabilir.
5. ÖĞRENCİ İKAMET İZNİNDE SAĞLIK SİGORTASI
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerine göre, ilk kayıt tarihlerinden itibaren 3 ay içinde genel sağlık
sigortalısı olmak için talepte bulunan yabancı öğrencilerden ayrıca sağlık sigortası istenmez. Ancak, kayıt tarihinden itibaren üç
ay içinde başvuruda bulunmayanlar genel sağlık sigortalısı olmak haklarını kayberler ve bu durumdaki yabancı öğrencilerden
özel sağlık sigortası yaptırmaları istenir.
6. YÜKSEKÖĞRENİM ÖĞRENCİLERİNİN ÜNİVERSİTE, FAKÜLTE ya da BÖLÜM DEĞİŞİKLİĞİNDE HANGİ USUL İZLENİR ?
> Aynı öğretim kurumunda fakülte ya da bölüm değişikliği ile aynı ilde öğretim kurumu değişikliği durumunda öğrenciliğe ara
verilmemesi ve süresinde bildirimde bulunulması kaydıyla mevcut ikamet izni geçerliğini korur. İkamet izni, öğrenim
süresinden izni öğrenim süresinden kısa ise iznin bittiği tarihten itibaren öğrenim süresi kadar uzatılır.
> Farklı bir ilde öğrenimine devam edilecek olunması durumunda öğrenime devam edilecek İlin valiliğince mevcut ikamet izni
kesilerek, yeni öğrenim süresi kadar bir ikamet izni düzenlenir.
7. ÖĞRENCİLERİN ÇALIŞMA HAKKI
Türkiye'de örgün öğrenim gören ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri, çalışma izni almak kaydıyla çalışabilirler.
Ancak, ön lisans ve lisans öğrencileri için çalışma hakkı, ilk yılın bitiminden sonra başlar. Çalışma izni başvuruları Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılır
8. ÖĞRENCİ İKAMET İZNİ RED, İPTAL YA DA UZATILMAMA NEDENLERİ
> Öğrenci ikamet izni için aranan şartlardan birinin ya da birkaçının yerine getirilmemesi ya da ortadan kalkması ,
> Öğrenimini sürdüremeyeceği yönünde kanıtların ortaya çıkması,
> Öğrenci ikamet izninin veriliş amacı dışında kullanıldığının tespit edilmesi,
> Yabancı hakkında geçerli sınır dışı etme ya da ülkeye giriş yasağı kararının bulunması,
hallerinde öğrenci ikamet izni verilmez, verilmiş ise iptal edilir, süresi biten izinler uzatılmaz.
(D) UZUN DÖNEM İKAMET İZNİ
6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 42 - 45'inci maddelerinde
ve bu kanunun uygulama yönetmeliğinin 40 - 43'uncu maddelerinde düzenlenmiştir.
1. UZUN DÖNEM İZNİ VERİLMESİNE İLİŞKİN ŞARTLAR NELERDİR ?
Uzun Dönem ikamet izni, Yabancılar ve Uluslararası Koruma K. m. 43'de belirtilen(aşağıdaki) koşulları taşıyan yabancılara verilir.
> Kesintisiz en az 8 yıl ikamet izniyle Türkiye'de yaşamış olmak (Kesintisiz sekiz yılın hesaplanmasında Kanunun 38'inci maddesinde yer
alan öğrenci ikamet izni süresinin yarısı, diğer ikamet izinlerinin ise tamamı dikkate alınır).
> Son üç yıl içinde sosyal yardım almamış olmak,
> Kendisi yada varsa ailesinin geçimini sağlayacak, yeterli ve düzenli gelire sahip olmak,
> Geçerli sağlık sigortasına sahip bulunmak,
> Kamu düzeni ya da kamu güvenliği açısından tehdit oluşturmamak (Göç Politikaları Kurulunun uygun gördüğü yabancılar hariç).
2. UZUN DÖNEM İKAMET İZNİ DÜZENLENEBİLECEK YABANCILAR KİMLERDİR ?
> Türkiye'de kesintisiz en az sekiz yıl ikamet izniyle kalmış olan ya da Göü Politikaları Kurulunun belirlediği şartlara uyan yabancılara,
Bakanlığın onayıyla valilikler tarafından uzun dönem ikamet izni düzenlenebilir.
> Mülteci, şartlı mülteci ve ikincil koruma statüsü sahipleri ile insani ikamet izni sahiplerine ve geçici koruma sağlananlara, uzun dönem ikamet iznine geçiş hakkı tanınmamaktadır
3. UZUN DÖNEM İKAMET İZNİ KAÇ YILLIK SÜRELERLE DÜZENLENEBİLİR ?
Uzun dönem ikamet izni süresiz düzenlenmektedir.
4. UZUN DÖNEM İKAMET İZNİNİN SAĞLADIĞI HAKLAR
Uzun dönem ikamet izni sahibi yabancılar, askerlik yapma yükümlülüğü, seçme ve seçilme, kamu görevlerine girme ve muaf olarak araç
ithal etme ve özel kanundaki düzenlemeler hariç (sosyal güvenliğe ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla) Türk vatandaşlarına tanınan
haklardan yararlanabilirler.
5. UZUN DÖNEM KAMET İZNİ RED, İPTAL YA DA UZATILMAMA NEDENLERİ
> Yabancının, kamu düzeni ya da kamu güvenliği açısından ciddi tehdit oluşturması,
> Sağlık, eğitim ve ülkesindeki zorunlu kamu hizmeti dışında bir nedenle kesintisiz 1 yıldan fazla süreyle yurtdışında bulunması,
Durumunda uzun dönem ikamet izni iptal edilir Uzun dönem ikamet izninin iptali valilikler tarafından yerine getirilir.
6. UZUN DÖNEM İKAMET İZNİ İPTAL EDİLEN YABANCILARIN TEKRAR YAPACAKLARI BAŞVURULAR
İptal edilen uzun dönem ikamet izinleri için tekrar başvurular yurt dışında konsolosluklara, yurt içinde ise yabancının bulunduğu
ildeki valiliğe bizzat ya da Göç İdaresi Genel Müdürlüğünce belirlenen başvuru usulüne göre yapılmaktadır.
Tekrar başvurularda kesintisiz sekiz yıl ikamet izniyle Türkiye'de kalma şartı tekrar aranmamakta, başvurular öncelikli olarak
değerlendirilmekte ve en geç bir ay içinde sonuçlandırılmaktadır.
Sağlık, eğitim, ülkesindeki zorunlu kamu hizmeti ya da görev gerekçesi hariçkesintisiz bir yıldan fazla Türkiye dışında kalınması
nedeniyle uzun dönem ikamet izni iptal edilen yabancılar, bu izinlerini tekrar almmak üzere başvuruda bulunabilirler.
(E) İNSANİ İKAMET İZNİ
6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 46 - 47'inci maddelerinde ve bu kanunun uygulama yönetmeliğinin 44'üncü maddelerinde düzenlenmiştir.
1. İNSANİ İKAMET İZNİ VERİLMESİNDE ARANAN ŞARTLAR NELERDİR ?
İnsani ikamet izni verilmesinde, diğer ikamet izinlerinde aranan şartlardan hiçbiri aranmamaktadır.
2. İNSANİ İKAMET İZNİ DÜZENLENEBİLECEK YABANCILAR KİMLERDİR ?
> Çocuğun yüksek yararı söz konusu olduğunda.
> Haklarında sınır dışı etme ya da Türkiye'e giriş yasağı kararı alındığı halde, yabancıların Türkiye'den çıkışları yaptırılmadığında
ya da Türkiye'den ayrılmaları makul ya da mümkün görülmediğinde,
> Kanunun 55'inci maddesi uyarınca yabancı hakkında sınırdışı etme kararı alınmadığında,
> Kanunun 53'üncu, 72'nci ve 77'nci maddelerine göre yapılan işlemlere karşı yargı yoluna başvurulduğunda,
> Başvuru sahibinin ilk iltica ülkesi ya da güvenli üçüncü ülkeye geri gönderilmesi işlemlerinin devamı süresince,
> Acil nedenlerden dolayı ya da ülke menfaatlerinin korunması ile kamu düzeni ve kamu güvenlii açısından Türkiye'ye girişine ve
Türkiye'de kalmasına izin verilmesi gereken yabancıların, ikamet izni verelmesine engel teşkil eden durumları nedeniyle diğer
ikamet izinlerinden birini alma imkanı bulunmadığında,
> Olağanüstü durumlarda,
insani ikamet izni düzenlenebilir.
3. İNSANİ İKAMET İZNİ KAÇ YILLIK SÜRELERLE DÜZENLENEBİLİR ?
İnsani ikamet izni Bakanlığın onayı alınmak ve en fazla birer yıllık sürelerle olmak kaydıyla valilikler tarafından verilebilir ve
uzatılabilir.
4. İNSANİ İKAMET İZNİ RED İPTAL ya da UZATILMAMA NEDENLERİ NELERDİR ?
İnsani ikamet izni Bakanlığın onayı alınmak kaydıyla, iznin verilmesini zorunlu kılan şartlar ortadan kalktığında valiliklerce iptale
ediler ve uzatılmaz.
5. ADRES KAYIT SİSTEMİNE KAYIT ZORUNLUĞU
İnsani ikamet izni alan yabancılar, iznin veriliş tarihinden itibaren en geç 20 iş günü içinde adres kayıt sistemine kayıt yaptırmak
zorundadır.
6. DİĞER İKAMET İZNİ HAKLARINDAN YARARLANMA
İnsani ikamet iznine sahip olan kişiler, bu izinlerinin süresi içinde (uzun dönem ikamet izni hariç) şartlarını taşıdıkları diğer ikamet izinlerinden
biri için başvuruda bulunabilirler
İnsani ikamet izni ile geçirilen süreler, Kanunda öngörülen ikamet izin sürelerinin toplanmasında dikkate alınmaz.